Ja sama… instrukcja jak niechcąco zabić samodzielność

Brudna buzia, ręce, uszy, oczy, nos, broda, włosy… a i ja. Wszystko w zupie/ obiadku. A jak do tego doszło? Marianka kilka dni temu podczas karmienia wyrwała mi łyżkę z ręki i sama zaczęła ją pchać do buzi. Kilka razy już próbowała sama jeść łyżeczką, ale tylko przez chwilę. Od kilku dni w porze obiadowej ja tylko nakładam jedzenie na łyżkę, a Mania sama pakuje je do buzi, lub gdzie tam trafi 🙂 I o ile się ciesze, że chce sama jeść i to bez mojej jakiejś specjalnej zachęty, to jak po takim jedzeniu wygląda Ona, ja i krzesełko już takie fajne nie jest. Dodam tylko, że nie bardzo lubię dotykać rękoma paćkowatych rzeczy, jak gotuje to co chwila myję ręce. Tak więc zupa wszędzie powoduje u mnie lekkie mrowienie na plecach. Ale trzymam się bo wiem, że próby samodzielnego jedzenie to kolejny krok Marianki w usamodzielnianiu się. A od Jej urodzenia jedną z najczęstszych próśb w czasie modlitwy było właśnie to, aby w przyszłości była samodzielna i nie wymagała niczyjej dodatkowej opieki. Tak więc moje lekkie fobie i bałagan są niczym wobec chęci wyjścia naprzeciw samodzielności mojej córeczki. Ale przez wiele lat pracując z dziećmi w przedszkolu i z zuchami obserwowałam stan zupełnie odmienny. Mam wrażanie, że jestem inna, próbując uczyć samodzielności Mariankę od Jej urodzenia.

Najczęściej spotykałam się i spotykam z bardzo kochającymi rodzicami, którzy zrobiliby i oddaliby dla swego dziecka wszystko. A kończy się na tym, że wychowują dziecko, nastolatka a później dorosłego, który ma dwie lewe ręce i nie potrafi – choćby chciał nic zrobić. Ale bardzo często nie chce, bo uważa, że wszystko się mu należy. I wtedy jest płacz rodziców i zgrzytanie zębów. Bo wymaga, bo żąda, bo nic nie robi, bo nie pomaga. Nie widzą, że sami do tego doprowadzili. Ile razy spotkałam się z sytuacją kiedy rodzic przychodzi po dziecko do przedszkola, a ono zamienia się w „patyczaka”. W szatni nie założy bucików, kurtki czy czapki. A kilka godzin wcześniej idąc na spacer robiło to samodzielnie. Jak to się dzieje. Dziecko wie, że rodzic zrobi to za nie. A rodzic chcąc zrobić to szybciej, sprawniej po prostu wyręcza. Inna sytuacja. Jesteśmy na kolonii zuchowej. Przyjeżdżają rodzice odwiedzić dzieci i pytają „Kto pościelił Ci tak ładnie łóżko?”, a kiedy dowiadują się, że dziecko zrobiło to samo są zdziwieni. Bo w domu to nigdy. Ale pytanie czy kiedykolwiek pokazali mu jak to zrobić, pomogli, pochwalili? Kiedyś jedna mama nie mogła uwierzyć, że pozwoliłam 6 – 8 latkom zrobić sobie kanapki na kolację. Oczywiście dostali noże do masła i byłam przy tym, ale zuchy były w siódmym niebie. Większość robiła to po raz pierwszy. A zjadły dwa razy więcej kanapek niż normalnie. Bo same je robiły. Powiem więcej, pozwalałam smarować masło na kanapki 4-latkom (noże plastikowe)… horror.

Dzieci na każdym etapie rozwoju mają naturalny pęd do usamodzielniania się. I to od momentu urodzenia. Zwłaszcza nam mamom trudno jest to zaakceptować. Ale taka jest prawda. To iż jest to naturale zjawisko nie znaczy, że nie można go zatrzymać lub zahamować. Wystarczy dziecku nie dać czegoś zrobić samodzielnie kilka razy, wyręczyć czy zakazać. Bo zrobi sobie krzywdę, bo się pobrudzi, bo zmęczy, bo zrobię to lepiej, szybciej… Dziecko się zniechęci, złapie lenia i po wszystkim.

Czasami nauka samodzielności jest dla nas uciążliwa. Bo trzeba posprzątać cały bałagan po samodzielnym jedzeniu. Bo trzeba zabezpieczyć mieszkanie kiedy dziecko zaczyna chodzić (zamiast zamykać na cały dzień w kojcu). Trzeba przeznaczyć dłuższy czas na wyjście z dzieckiem po zakupy bez wózka aby ćwiczyło chodzenie. Bo potrzeba cierpliwości aby dziecko nauczyło się nowej umiejętności. Ale to wszystko procentuje. Na przyszłość. Jeśli dziś pozwolimy dziecku uczyć się nowy rzeczy będzie to chętnie robiło przez całe życie. Będzie odważne, otwarte i samodzielne… Nie przeszkodzi temu procesowi usamodzielniania jeśli raz na jakiś czas wyręczymy dziecko. Bo każdemu należy się czasami dzień leniucha 🙂

Ale do tego wszystkiego trzeba ogromnej dozy cierpliwości, spokoju i patrzenia w przyszłość… Czy ja zawsze mam tę cierpliwość? Nie, ale staram się pamiętać na jaką osobę chcę wychować Mariankę. W trudnych chwilach biorę głęboki oddech i patrzę w przyszłość, szukam skutków mego postępowania. Ale przede wszystkim staram nie skupiać się na trudnościach ale cieszyć z każdej próby bycia samodzielną. Bo to oznacza, że Mania rozwija się dobrze, a ja Jej w tym nie przeszkadzam. Bo przy uczeniu się samodzielności rodzic powinien być obserwatorem, ewentualnie od czasu do czasu trenerem, który udziela wsparcia.

A potem żyli długo, szczęśliwie i samodzielnie 🙂